GMİS Genel Başkanı Hakan Yeşil, TTK’ya işe alınan 2 bin maden işçisinin üretime katkı verecek şekilde ivedilikle koşullarının sağlanması gerektiğine dikkati çekti.
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) maden ocaklarında, 2014-2023 yıllarını kapsayan 10 yıllık süreçte 8 milyon 846 bin 850 ton satılabilir bazda taş kömürü üretimi gerçekleşti, bu arada üretim 2022’de 1 milyon 74 bin 545 tona karşın 2023’de 292 bin 245 ton düşüşle 782 bin 300 ton oldu.
Araştırmacı gazeteci Orhan Akyüz’ün, derlediği bilgilere göre, kuruma bağlı Zonguldak’taki Kozlu, Üzülmez, Karadon ve Armutçuk’un yanı sıra Bartın’ın Amasra’daki müessese müdürlüklerinden yer altından ve yer üstünden 2023’de 398, 16 Ocak 2024 tarihine kadar da 130 olmak üzere toplamda 528 işçi emekliye ayrıldı.
Kurumdan emekliye ayrılanların ardından yer altında 5 bin 603 ve yer üstünde 1303 çalışanla birlikte toplamda 6 bin 906
işçi istihdam ediliyor.
Bu arada TTK’ya alımı gerçekleştirilen 2 bin madenciden işlemleri tamamlanarak iş başı yapan 373 işçinin ise mevcut çalışanlar sayısına henüz dahil edilmediği öğrenildi.
TTK’da 2014-2023 yılları itibariyle 10 yılda 8 milyon 846 bin 850 ton satılabilir kömür üretildi, en fazla satılabilir üretim 2014’de 1 milyon 300 bin 154 ton, en az üretim de 2018 de 686 bin 142 ton oldu.
KÖMÜR ÜRETİMİNDE 292 BİN 245 TON DÜŞÜŞ OLDU
2014-2023 yıllarını kapsayan 10 yıllık süreçte 8 milyon 846 bin 850 ton satılabilir bazda taş kömürü üretimi gerçekleşti, bu arada üretim 2022’de 1 milyon 74 bin 545 tona karşın 2023’de 292 bin 245 ton düşüşle 782 bin 300 ton oldu.
Aynı dönemlerde yaşanan kazalarda da 63 işçi yaşamını yitirdi, 25 bin 84 işçi yaralandı.
Öte yandan bazı maden işçileri de TTK’da işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden tedbirlerin sağlıklı alınmamasından dolayı üzücü kazaların yaşandığını dile getirdiler.
Verilerde, 1 Nisan 1924 tarihinde Cumhuriyet sonrası kurulan ilk il Zonguldak’ta, kömür işletmeciliğine başlandığı 1848’den bugüne kadar TTK’nın yanı sıra daha sonraları özel firmaların da açtıkları galerilerde kömür üretimi yapılıyor.
Madencilikte 1940-1990'lı yıllarda 30-43 bin civarında işçinin çalıştığı kurumda,
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı kayıtlarında da yer alan TTK havzasında satılabilir bazda 1 milyar 310 milyon ton jeolojik özelliği bulunan taş kömürü rezervi mevcut.
GÖZ KAMAŞTIRAN 20 MİLYAR TON KÖMÜR REZERVİ
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı verilerinden de edinilen bilgilere göre, Dünya’da 1 trilyon 69 milyar 636 milyon ton, Türkiye’de 20 milyar ton linyit ve taş kömürü rezervi tespit edildi.
Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) verilerinde de dünya elektrik üretiminin yüzde 38,2’sinin kömür kaynağından sağlandığı belirtildi.
“2 BİN MADEN İŞÇİSİNİN ÜRETİME KATKI VERECEK ŞEKİLDE İVEDİLİKLE KOŞULLARININ SAĞLANMASI GEREKİYOR”
Genel Maden İşçileri Sendikası (GMİS) Genel Başkanı Hakan Yeşil, gazeteci Orhan Akyüz’e yaptığı açıklamada, TTK’ya işe alınan 2 bin maden işçisinin üretime katkı verecek şekilde ivedilikle koşullarının sağlanması gerektiğine dikkati çekti.
Türkiye’nin sanayileşmesine en büyük katkıyı maden işçilerinin verdiğini, vermeye de devam ettiğine işaret eden Yeşil, şöyle dedi:
‘’Kentimizle özdeşleşen maden ocaklarındaki taş kömürünü, bölgemiz ve ülkemiz ekonomisine kaktı sağlamak adına her ne pahasına olursa olsun çıkartacağız, çıkartıyoruz da... Tabii ki milli servetin ülkemiz ekonomisine katkı sağlanması için göz bebeğimiz kurumumuzun 14 bin norm kadrosunun acilen korunmasının yanı sıra TTK’ya işe alınan 2 bin maden işçisinin üretime katkı verecek şekilde ilgili yetkililer tarafından ivedilikle koşullarının sağlanması gerekiyor. TTK’nın kurulu kapasitesi yıllık 5 milyon ton, bunun gözardı edilmemesi olmazsa olmazımızdır.
Her daim dile getirdiğimiz gibi kömürün kazılmasından satışına kadar yıkama ve nakliye işleri dahil tüm süreç, üretimim ayrılmaz parçaları arasında yer almaktadır, böyle de bilinmelidir.”
‘’MADENCİ KARDEŞLERİMİZİN BURAM BURAM AKITTIKLARI ALIN TERLERİ, ANALARININ AK SÜTÜ GİBİ HELAL OLSUN’’
Genel Başkan Yeşil, yer altı madenciliğinin dünyanın en zor mesleklerinden birini teşkil ettiğini, çalışanların ise olası kazalara karşı ölümle burun buruna kaldıklarına dikkati çekerek, ‘’Zonguldak, kömürle varolmuş şehirdir. Halen kömür madenciliği ekonomide belirleyici öneme sahiptir. Taşkömürü kurumu küçüldükçe ilimiz de göç veriyor. Halihazırda işsizlerin en önemli istihdam umudu kurumumuz TTK’dır. Yerin yüzlerce metre altında doğayla mücadele etmek inanın ki kolay değil. TTK maden işçilerimizin buram buram akıttıkları alın terleri, analarının ak sütü gibi helal olsun’’ diye konuştu.
‘’ÜRETİMDEN DAHA ZİYADE ÇALIŞANLARIN SAĞLIKLARINA ÖNEM VERMEKTEYİZ’’
Türkiye’nin kendi doğal ve milli kaynaklarını kullanmasının yanı sıra kurumsal hafızayı kaybetmemek için TTK, Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) ve Maden Tetkik Arama (MTA) gibi madencilik sektöründe deneyimli kurumların korunması ve geliştirilmesinin önemine vurgu yapan GMİS lideri Yeşil, sözlerini şöyle tamamladı:
‘’Kurumun maden ocaklarında üretimden daha ziyade çalışanların sağlıklarına önem veriyoruz. TTK da üretim ve verimliliği artıracak, maliyetleri aşağıya çekecek mekanize, yarı mekanize sistemlerinin yaygınlaştırılmasına devam edilmelidir. Taş kömürü, ülkemizin demir-çelik sektörü için stratejik önem arz etmektedir. Bu nedenle azami ölçüde yerli ve milli koklaşabilir kömür üretilerek dışa bağımlılık azaltılmalıdır.
Şunu da belirtmek isterim ki kurumun idari yapısı mutlaka ve mutlaka ele alınarak yeniden yapılandırılmalıdır.’’
TAŞKÖMÜRÜ ÜRETİMİ
TTK’da 2014-2023 yılları itibariyle kömür üretimi tüvenan ve satılabilir olarak şöyle:
YIL TÜVENAN SATILABİLİR
----- --------— ------------
2014 2.083.643 1.300.154
2015 1.585.275 948.573
2016 1.496.223 911.002
2017 1.332.165 823.042
2018 1.205.240 686.142
2019 1.323.971 734.316
2020 1.248.587 716.758
2021 1.351.803 870.018
2022 1.456.277 1.074.545
2023 1.069.400 782.300
TOPLAM 14.152.584 8.846.850
HABER-FOTOĞRAFLAR: ORHAN AKYÜZ
