ÖZEL HABER - Emeğin başenti Zonguldak'ta yer alan Türkiye’nin ilk taş kömürü Zonguldak Maden Müzesi’ni, 2023’te yurt içinden ve yurt dışından 20 binin üzerinde turist ziyaret etti.
Araştırmacı gazeteci Orhan Akyüz’ün, derlediği bilgilere göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Zonguldak Valiliği ve Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) Genel Müdürlüğü’nün ortaklaşa yürüttüğü bir çalışmayla kurumun eğitim faaliyetlerinin sürdürüldüğü TTK Eğitim Ocağı alanında Zonguldak Maden Müzesi yapılması 2008 yılında hedeflendi.
Türkiye’nin ilk maden müzesi olan Zonguldak Maden Müzesi (ZMM), 9 Aralık 2016 tarihinde tasarımı tamamlanarak ziyarete açıldı. ZMM’nin işletmeciliğini de TTK ile yapılan protokol dahilinde Kültür ve Turizm Bakanlığı yürütüyor. 1000 metre kapalı müze sergi alanı ve 7 bin metrekare açık hava teşhir alanı üzerine inşa edilen ZMM, Maden Şehitleri Anıtı ve 2022 yılından sonra da Kömür Deneyim Ocağı’nı bünyesinde barındırıyor.
20 BİNİN ÜZERİNDE TURİST ZİYARET ETTİ
Avrupa Endüstri Mirası Rotası’na (ERIH) üye kabul edilen Zonguldak Maden Müzesi, ZMM, Santralistanbul Enerji Müzesi ile birlikte Türkiye’den ERIH’e üye olan iki lokasyondan biri olmuştur.
Zonguldak’ın turizme hazır olmamasına karşın müzenin ziyaretçi sayısı giderek artıyor.
Ücretli giriş yapılan müzeyi 2023 yılında yurt içinden ve yurt dışından 20 binin üzerinde turist ziyaret etti.
‘’YAŞAYAN MÜZE, MADENCİLİK TARİHİNE IŞIK TUTUYOR’’
Yetkililer, şöyle konuştular:
‘’Müzelerde devri bitmiş, tükenmiş dönemlerin eserleri sergilenirken bu müze hali hazırda yaşayan bir sektörün müzesi. TTK madenciliği devam ediyor, bunun şu an bir müzesi de var. Zonguldak Maden Müzesi, eser odaklı olmaktan çok tematik bir müze. Madenciliğin tarihinden bugüne birçok malzeme de sergileniyor, ama daha çok madenciliği anlatan kente katkılarını sunan bir müze.
1840’lı yıllardan bu yana kömür üretiminde kullanılan araç ve gereçler, kömürden elde edilen ürünler, karbonifer fosiller, harita ve film gibi materyaller sergilenerek madencilik tarihine ışık tutulmaktadır.
Taş kömürünün ekonomik, kültürel ve sosyal hayata katkılarına da tanıklık edilen müzede, simülasyonlar, maketler ve dokunmatik ekranlar ile kömürün yer altından gün yüzüne çıkarılması süreçleri de canlandırılmaktadır.
Zonguldak kentini var eden şey madenciliktir. Kent ile madenciliğin birleşmesini, kente katkılarını dile getirdik. Buraya gelenler çok farklı bir müze deneyimini yaşamaktadırlar, gezilip görülmesi gereken bir müze.
MADENCİLERİN HAYATINI YAŞATIYOR
Türkiye'nin ilk ve tek maden müzesi olma özelliğini taşıyan, taş kömürünün yer altındaki üretimine dair şartların yansıtıldığı Zonguldak Maden Müzesi, madencilerin hayatını yaşatıyor.
Müzenin yanındaki TTK’ya ait 129 yıllık maden ocağı ise adeta 'yaşayan müze’ olarak ziyaretçilerin ilgisini çekiyor.
Zonguldak kömür havzasında 1840'tan bu yana kömür üretiminde kullanılan araç ve gereçlerin sergilendiği Türkiye'nin ilk taş kömürü Zonguldak Maden Müzesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 2016 yılının aralık ayında hizmete girdi.
Kentin merkez ilçesine bağlı Baştarla Mahallesi'ndeki TTK Üzülmez Müessesesi’ne ait TTK Eğitim Ocağı’nın yanında bulunan Zonguldak Maden Müzesi, ziyaretçilerini adeta maden tarihinde yolculuğa çıkarıyor.
3 katlı müzede kentin en önemli gelir kaynağı taş kömürü madenciliğinin, hayatın her alanında izleri görülen kültürü yansıtılmaya çalışıldı.
Müzenin zemin katında, 3 maden işçisinin polyester heykelleri ile yer altındaki kömür üretimi canlandırıldı.
ikinci katta kurumun tarihsel dokümanları, iş sağlığı ve iş güvenliğinde kullanılan malzemeler, kurumun yayınladığı istatistiki bilgilerin yer aldığı vitrinler, üçüncü katta ise kömür fosilleri, dijital simülasyonlar, harita, resim ve film gibi materyaller kullanılarak madencilik tarihi anlatıldı.
PATLATMA SİMÜLASYONU
Özellikle çocukların ilgisini çekebilecek bir aktivite olan patlatma simülasyonu, sanal bir video duvarında maden içerisine dinamit lokumları yerleştirildiğini gösteriyor ve ziyaretçilerin önündeki butondan basıldığında sesli ve görüntülü patlatma gerçekleştiriliyor.
ESKİ RADYO ANONS CİHAZI
Aktif kullanımında eğitim ve iletişim amaçlı faydalanılmış pek çok radyo araçları müzede sergilenmektedir.
Yetişkinleri eski dönemlere götürebilecek ‘Patlatma Simülasyonu’, ‘Eski Radyo Anonsu’, ‘Kömür Deneyim Ocağı’ gibi interaktif alanlar bulunmaktadır.
O dönemin ses kayıtlarını ve müziklerini dinleyebileceğiniz anons cihazı ilgi çekici bir deneyim olarak ziyaretçilerini bekliyor.
ZİYARET SAATLERİ
Zonguldak Maden Müzesi, yılbaşı, dini bayramların ilk günü ve Pazartesi günleri kapalı olup; hafta içi 08.30 – 18:00, hafta sonu ve resmi tatillerde 10:00 – 18:00 saatleri arasında ziyarete açık.
KÖMÜRÜN TARİHİNE ADIM ADIM YOLCULUK
Maden müzesine gelenler, 1890 yılında açılan ve 1937 yılına kadar üretim yapıldıktan sonra maden işçileri için TTK Eğitim Ocağı olarak kullanılmaya başlanılan ve ‘yaşayan müze’ olarak adlandırılan maden ocağını da gezme fırsatını buluyor.
Kömürü, tahkimatları, araç ve gereçleriyle aynı şekilde korunan maden ocağına giren ziyaretçiler, müze yetkilileri tarafından gezdiriliyor.
Bu ocakta yerin yüzlerce metre altına inen asansörün içerisinde hissettirecek simülatörü deneyimleyebilirsiniz. Asansörün ardından gerçek bir maden ocağına geçiş yapıp galeri boyunca yürüyebilirsiniz. Bu sayede gerçek bir madeni deneyimleme şansına sahip olabilirsiniz.
Gerçek bir maden ocağı burası. İnsanlar Zonguldak Maden Müzesi’ne geldiklerinde bu ocağı gezme fırsatını da buluyorlar. Madenciliğin neleri kapsadığını, sadece bir kömür kazmaktan ibaret olmadığını çok farklı işlerin burada yapıldığını görüyorlar. Çok özel bir deneyim yaşıyorlar. Dünyadaki örneklerinde yapay ocaklar var ama burası yaşayan bir ocak. Ziyaretçiler eğitim ocağında kömürün tarihine yolculuk yaparlarken duygu dolu anlar yaşıyorlar.
Maden müzesi, kentin en önemli turizm merkezi haline geldi. Tur şirketleri de Zonguldak gezilerinde müzeyi gezi turları arasına almaya başladılar.’’
HABERİ HAZIRLAYAN-FOTOĞRAFLAR: ORHAN AKYÜZ
